Giản dị và không lỗi thời
Phỏng vấn Yoko Andersson Yamano
Nghệ nhân chế tác thủy tinh Yoko Andersson Yamano sống và làm việc ở Stockholm, Thụy Điển. Đến thăm nhà và xưởng làm việc, chúng tôi quan sát nghệ thuật trong thực hành nghệ thuật và phong cách sống của cô.
Thủy tinh với nét đẹp hữu ích, sản sinh từ đối thoại.
Được lấy ra khỏi lò nung nhiệt độ 1.200°C, thủy tinh tỏa ánh sáng màu cam như quả cầu lửa. Trong xưởng làm việc nóng rực, Yoko Andersson Yamano chế tác thủy tinh thể lỏng. Nhằm tạo ra "thủy tinh bền chắc nhưng cho cảm giác như chất lỏng," cô thổi tác phẩm theo kiểu xưa, không sử dụng khuôn.

-
Uniqlo U Áo Sơ Mi Co Giãn Dáng Dài Dài Tay 799.000 VND
Uniqlo U Quần Jeans Ống Cong 1.299.000 VND
Khi thủy tinh nóng chảy, cô không thể chạm vào tác phẩm trực tiếp nên phải dựa vào công cụ để biểu đạt ý tưởng. Sử dụng chiếc muôi gỗ gọi là "khối", với tay cầm bảo vệ, chiếc kìm đặc biệt gọi là "jacks", và giấy ướt, cô tạo hình thủy tinh thành những hình dạng khác nhau. Khi làm việc cô nỗ lực duy trì chuyển động của thủy tinh.
"Khi làm một phần bầu ra, bạn có thể thu hút sự chú ý đến bản chất của chất liệu. Phần dày hơn trữ ánh sáng. Nếu bạn để nó gần cửa sổ, nó sẽ thu gom hoặc phản chiếu ánh sáng theo cách khác nhau. Ánh sáng chiếm phần quan trọng trong niềm vui thưởng thức chất liệu làm nên đồ vật. Bạn có thể gọi thủy tinh là cách lưu giữ ánh sáng và hoa văn."
Yamano cho biết cô chỉ thổi đồ dùng thủy tinh. Hầu hết tác phẩm của cô lấy cảm hứng từ hành vi con người, từ chung đến riêng.
"Tôi tìm ý tưởng khi quan sát mọi người dùng vật dụng. Chúng ta đều sử dụng đồ vật và điều chỉnh thế giới quanh mình theo cách hoàn toàn khác nhau. Cũng như vậy, các món dùng cho bàn ăn mà tôi chế tác thường thể hiện tính cách một người nào đó."

Quá trình thổi chai. Một "khối" bằng gỗ, đen vì sức nóng, được dùng để tạo hình thủy tinh.

Thủy tinh được thêm vào ống để làm phần miệng vững hơn và làm nóng qua lò lửa phừng phực.

Miệng bình được tạo hình bằng kìm "jacks". Phương pháp Thụy Điển cổ xưa, lặp lại nhiều lần để có hình dáng tròn và mịn nhẵn.
Sống với người yêu và con trai ở Stockholm, Yamano trân trọng cả thời gian gia đình và thời gian cho riêng bản thân. Trong ngày nghỉ, cô muốn đi chơi hoặc dành nhiều giờ nấu ăn. Dù vậy, niềm vui khi rảnh rỗi của cô là viết thư.
"Viết thư luôn đầy ngạc nhiên. Tôi có thể nhận thư từ ai đó mà tôi thậm chí đã quên không viết cho họ, hoặc họ có thể sẽ trả lời qua điện thoại. Và vài lá thư chẳng bao giờ gửi đến nơi. Có thể tôi thích dành thời gian ở một mình để tìm cách tương tác với mọi người. Thời gian một mình chỉ là tương đối, đúng không? Đó là điều bạn chỉ phải bỏ qua một bên khi bạn không sống một mình."

Chuẩn bị đồ ăn trưa cùng con trai Kigo, bảy tuổi.
- (T)
- Áo Thun Cotton Cổ Tròn Nhiều Màu Ngắn Tay 129.000 VND
- Quần Siêu Co Giãn Ống Ôm Dần 599.000 VND
- Tất Cổ Ngắn 3 Đôi 199.000 VND
- (P)
- Uniqlo U Áo Nỉ Cổ V Dài Tay 999.000 VND
- Quần Boyfriend Ống Ôm Dần 999.000 VND
Yamano bận rộn chuẩn bị khai mạc chuyến triển lãm lưu diễn năm tới ở Nhật Bản. Hợp tác với nhiều nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới, cô chế tác đồ dùng bàn ăn bằng loại kính họ dùng để vẽ. Các họa sĩ sau đó sẽ sử dụng tác phẩm của cô làm chủ đề cho tranh, sẽ trưng bày cùng với tác phẩm thủy tinh của cô. Quá trình gợi nhắc sự trao đổi thư từ Yamano thực hiện với bạn bè.
"Hầu hết tác phẩm của tôi dùng ở nhà hàng và quán bar. Bề ngoài mỗi món đồ phụ thuộc vào công năng sử dụng của nó. Thật vui là tôi có thể bắt đầu nghĩ xem nên làm ly uống rượu thế nào và sau đó nhận ra tôi chưa từng làm chiếc nào trước đó."

Món đồ này trông thật trừu tượng, Yamano cho biết nó dùng để "thưởng thức ánh sáng."

Bàn ăn gia đình, với bình nước, tô chén, và ly ăn bánh pudding do Yamano chế tác.
Yamano nói khi xem tranh trong bảo tàng, mắt cô sẽ đi thẳng đến hình ảnh đồ thủy tinh được vẽ trong đó. "Một số bức tranh mô tả chính xác thời gian, trong khi một số khác có chứa các món thủy tinh gần như không thể nào làm được." Quan sát như vậy khiến cô tò mò về cách đồ thủy tinh được bảo tồn trong tranh vẽ. Qua hợp tác cùng cô, các họa sĩ mô tả một loại đồ thủy tinh họ muốn vẽ, với điều kiện đó phải là một món đồ dùng bàn ăn trong suốt. Thật vui khi nghĩ xem tác phẩm của cô sẽ khác gì với mô tả của họ, hoặc họa sĩ sẽ diễn giải ra sao về các món đồ cô chế tác.
"Tôi thật sự hào hứng với khía cạnh hợp tác. Mô tả của một người có thể được diễn tả thành đủ hình dạng và kích cỡ. Nhưng nếu họ hỏi về ly uống rượu, đó sẽ là cái ly có thể đựng rượu để bạn uống."
Yamano tìm thấy niềm vui và vẻ đẹp trong kết nối và thay đổi mà nó tạo ra. Đồ dùng cho đời sống... hàm chứa nét đẹp hữu ích và đơn giản. Đó là nguồn cho biệt tài nhìn mọi vật ta dễ bỏ qua, một tầm nhìn xuyên suốt thể hiện qua quá trình sáng tác của cô.
Được lấy ra khỏi lò nung nhiệt độ 1.200°C, thủy tinh tỏa ánh sáng màu cam như quả cầu lửa. Trong xưởng làm việc nóng rực, Yoko Andersson Yamano chế tác thủy tinh thể lỏng. Nhằm tạo ra "thủy tinh bền chắc nhưng cho cảm giác như chất lỏng," cô thổi tác phẩm theo kiểu xưa, không sử dụng khuôn.
Khi thủy tinh nóng chảy, cô không thể chạm vào tác phẩm trực tiếp nên phải dựa vào công cụ để biểu đạt ý tưởng. Sử dụng chiếc muôi gỗ gọi là "khối", với tay cầm bảo vệ, chiếc kìm đặc biệt gọi là "jacks", và giấy ướt, cô tạo hình thủy tinh thành những hình dạng khác nhau. Khi làm việc cô nỗ lực duy trì chuyển động của thủy tinh.
"Khi làm một phần bầu ra, bạn có thể thu hút sự chú ý đến bản chất của chất liệu. Phần dày hơn trữ ánh sáng. Nếu bạn để nó gần cửa sổ, nó sẽ thu gom hoặc phản chiếu ánh sáng theo cách khác nhau. Ánh sáng chiếm phần quan trọng trong niềm vui thưởng thức chất liệu làm nên đồ vật. Bạn có thể gọi thủy tinh là cách lưu giữ ánh sáng và hoa văn."
Yamano cho biết cô chỉ thổi đồ dùng thủy tinh. Hầu hết tác phẩm của cô lấy cảm hứng từ hành vi con người, từ chung đến riêng.
"Tôi tìm ý tưởng khi quan sát mọi người dùng vật dụng. Chúng ta đều sử dụng đồ vật và điều chỉnh thế giới quanh mình theo cách hoàn toàn khác nhau. Cũng như vậy, các món dùng cho bàn ăn mà tôi chế tác thường thể hiện tính cách một người nào đó."

Quá trình thổi chai. Một "khối" bằng gỗ, đen vì sức nóng, được dùng để tạo hình thủy tinh.
Sống với người yêu và con trai ở Stockholm, Yamano trân trọng cả thời gian gia đình và thời gian cho riêng bản thân. Trong ngày nghỉ, cô muốn đi chơi hoặc dành nhiều giờ nấu ăn. Dù vậy, niềm vui khi rảnh rỗi của cô là viết thư.
"Viết thư luôn đầy ngạc nhiên. Tôi có thể nhận thư từ ai đó mà tôi thậm chí đã quên không viết cho họ, hoặc họ có thể sẽ trả lời qua điện thoại. Và vài lá thư chẳng bao giờ gửi đến nơi. Có thể tôi thích dành thời gian ở một mình để tìm cách tương tác với mọi người. Thời gian một mình chỉ là tương đối, đúng không? Đó là điều bạn chỉ phải bỏ qua một bên khi bạn không sống một mình."

Chuẩn bị đồ ăn trưa cùng con trai Kigo, bảy tuổi.
- (T)
- Áo Thun Cotton Cổ Tròn Nhiều Màu Ngắn Tay 129.000 VND
- Quần Siêu Co Giãn Ống Ôm Dần 599.000 VND
- Tất Cổ Ngắn 3 Đôi 199.000 VND
- (P)
- Uniqlo U Áo Nỉ Cổ V Dài Tay 999.000 VND
- Quần Boyfriend Ống Ôm Dần 999.000 VND
"Tôi thật sự hào hứng với khía cạnh hợp tác. Mô tả của một người có thể được diễn tả thành đủ hình dạng và kích cỡ. Nhưng nếu họ hỏi về ly uống rượu, đó sẽ là cái ly có thể đựng rượu để bạn uống."
Yamano tìm thấy niềm vui và vẻ đẹp trong kết nối và thay đổi mà nó tạo ra. Đồ dùng cho đời sống... hàm chứa nét đẹp hữu ích và đơn giản. Đó là nguồn cho biệt tài nhìn mọi vật ta dễ bỏ qua, một tầm nhìn xuyên suốt thể hiện qua quá trình sáng tác của cô.

-
Uniqlo U Áo Sơ Mi Co Giãn Dáng Dài Dài Tay 799.000 VND
Uniqlo U Quần Jeans Ống Cong 1.299.000 VND

Thủy tinh được thêm vào ống để làm phần miệng vững hơn và làm nóng qua lò lửa phừng phực.

Miệng bình được tạo hình bằng kìm "jacks". Phương pháp Thụy Điển cổ xưa, lặp lại nhiều lần để có hình dáng tròn và mịn nhẵn.
Yamano bận rộn chuẩn bị khai mạc chuyến triển lãm lưu diễn năm tới ở Nhật Bản. Hợp tác với nhiều nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới, cô chế tác đồ dùng bàn ăn bằng loại kính họ dùng để vẽ. Các họa sĩ sau đó sẽ sử dụng tác phẩm của cô làm chủ đề cho tranh, sẽ trưng bày cùng với tác phẩm thủy tinh của cô. Quá trình gợi nhắc sự trao đổi thư từ Yamano thực hiện với bạn bè.
"Hầu hết tác phẩm của tôi dùng ở nhà hàng và quán bar. Bề ngoài mỗi món đồ phụ thuộc vào công năng sử dụng của nó. Thật vui là tôi có thể bắt đầu nghĩ xem nên làm ly uống rượu thế nào và sau đó nhận ra tôi chưa từng làm chiếc nào trước đó."
Yamano nói khi xem tranh trong bảo tàng, mắt cô sẽ đi thẳng đến hình ảnh đồ thủy tinh được vẽ trong đó. "Một số bức tranh mô tả chính xác thời gian, trong khi một số khác có chứa các món thủy tinh gần như không thể nào làm được." Quan sát như vậy khiến cô tò mò về cách đồ thủy tinh được bảo tồn trong tranh vẽ. Qua hợp tác cùng cô, các họa sĩ mô tả một loại đồ thủy tinh họ muốn vẽ, với điều kiện đó phải là một món đồ dùng bàn ăn trong suốt. Thật vui khi nghĩ xem tác phẩm của cô sẽ khác gì với mô tả của họ, hoặc họa sĩ sẽ diễn giải ra sao về các món đồ cô chế tác.

Món đồ này trông thật trừu tượng, Yamano cho biết nó dùng để "thưởng thức ánh sáng."

Bàn ăn gia đình, với bình nước, tô chén, và ly ăn bánh pudding do Yamano chế tác.

Tô trái cây với chân đứng, dáng vẻ hữu cơ. Tác phẩm của Yamano giữ lại đường nét tự nhiên của thủy tinh.

Yamano và ba nghệ sĩ bạn của cô cùng chia sẻ không gian làm việc ở xưởng Gustavsberg cũ ngoài ngoại thành Stockholm. Khu chế tác thủy tinh ở tầng trệt, xưởng may của Yamano ở tầng trên.
Yoko Andersson Yamano
Nghệ sĩ thổi thủy tinh
Yamano học nghề thổi thủy tinh ở Kosta, xưởng thổi thủy tinh lâu đời nhất ở vùng Scandinavia, và học thạc sĩ ở Đại học Nghệ thuật, Thủ công và Thiết kế Konstfack. Được nhà thiết kế người Thụy Điển Ingegerd Råman hướng dẫn, cô đã chế tác cho Margaret Howell và nhiều triển lãm tại Thụy Điển, Anh quốc và Nhật Bản.
- www.yokoyamano.com
- instagram: @yoko_yamano
Tĩnh vật trên bàn ăn thủy tinh: Yoko Andersson Yamano và 18 họa sĩ
- Tokyo Opera City Art Gallery 3-20-2 Nishi-shinjuku, Shinjuku-ku, Tokyo, Japan
- 2024/1/17 to 3/24
- Ảnh Sanna Lindberg Chỉ đạo
& Nội dung Yoshinao Yamada
- English
- Tiếng Việt