จากบ้านมาแสนไกล

ทุกวันนี้มีผู้คนมากกว่าหนึ่งร้อยล้านคนที่ต้องสูญเสียบ้านไปเพราะเหตุการณ์ความขัดแย้งและการเรียกร้องสิทธิที่รุนแรง ในช่วงยี่สิบปีที่ผ่านมามีจำนวนผู้ลี้ภัยเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว และการแก้ปัญหาเป็นไปได้ยากยิ่งกว่าเดิม เพราะสถานการณ์ที่ผู้พลัดถิ่นต้องเผชิญร้ายแรงกว่าเดิมมาก

เหตุผลที่ทำให้จำนวนผู้ลี้ภัยเพิ่มสูงขึ้นอาจแตกต่างกันไปแต่ละกรณี แต่ถ้ามองดูในภาพรวมจะเห็นได้ว่าผู้คนในประเทศอย่างอัฟกานิสถาน ซีเรีย เอธิโอเปีย เวเนซูเอลา รวมถึงอีกหลายประเทศต่างก็ประสบปัญหาความรุนแรงมาเป็นเวลาหลายปี และความช่วยเหลือที่พวกเขาต้องการนั้นเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ อีกทั้งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศยังซ้ำเติมให้สถานการณ์ของพวกเขาแย่ลงไปอีก

อีกหนึ่งเรื่องที่น่ากังวลคือคุณค่าที่เคยยึดถือกันทั่วไปอย่าง “ความสงบสุข” และ “สิทธิมนุษยชน” กำลังเสื่อมถอยลงในสังคมเป็นวงกว้างมากยิ่งขึ้น ทำให้กลุ่มเปราะบางที่อยู่ในอันตรายโดยเฉพาะเด็กและผู้หญิงถูกบีบบังคับให้ต้องหลบหนี

ปัจจัยที่เกี่ยวโยงถึงกันนี้ทำให้โลกของเราสูญเสียเสถียรภาพ ยุ่งเหยิง และทำให้สถานการณ์ของผู้ลี้ภัยยืดเยื้อขึ้นไปอีก ความพยายามของชุมชนนานาชาติทั่วโลกจึงไม่สามารถไล่ตามปัญหาเหล่านี้ได้ทัน ทำให้จำนวนผู้พลัดถิ่นเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ นี่คือสถานการณ์เลวร้ายที่เรากำลังเผชิญอยู่

บทบาทสำคัญของชุมชนท้องถิ่น ภาคธุรกิจ และผู้คน

แน่นอนว่าแต่ละประเทศจำเป็นต้องตั้งนโยบายเกี่ยวกับผู้ลี้ภัยเป็นของตนเอง แต่สิ่งที่ทำให้การช่วยเหลือเป็นไปอย่างยากลำบากคือการที่ต่างฝ่ายต่างดำเนินการแยกกัน จนอาจทำให้เราไม่สามารถก้าวไปบนเส้นทางการแก้ไขปัญหาที่มีความยั่งยืนอย่างแท้จริงได้ การที่ผู้พลัดถิ่นจะสามารถกอบกู้ชีวิตกลับมาได้นั้นต้องอาศัยความร่วมมือและความเข้าใจจากทั้งชุมชนท้องถิ่น ภาคธุรกิจ และผู้คนในชุมชนนั้น ผู้พลัดถิ่นจะต้องรู้สึกและต้องได้รับการยอมรับเข้าเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนที่พวกเขาไปพึ่งพิง

หนึ่งในบทบาทสำคัญของ UNHCR คือการวางกรอบแนวทางการบรรเทาทุกข์ผู้ลี้ภัย หรือประสานงานให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ที่ถูกบังคับให้ต้องพลัดถิ่น ในขั้นแรกเราจะส่งเจ้าหน้าที่ลงพื้นที่แล้วตั้งศูนย์พักพิงฉุกเฉินพร้อมศูนย์ผู้ลี้ภัยโดยด่วนเพื่อให้พวกเขามีที่อยู่อาศัย จากนั้นจึงแจกจ่ายข้าวของเครื่องใช้พื้นฐานให้พวกเขาได้ใช้ชีวิตเหมือนอยู่ที่บ้าน แล้วเรายังมอบเงินช่วยเหลือเพื่อให้นำไปใช้จ่ายในการดำรงชีวิตแต่ละวันอีกด้วย โครงการนี้ดำเนินการด้วยความร่วมมือจากองค์กรเพื่อมนุษยธรรมอื่นๆ อีกกว่า 140 หน่วยงาน เพื่ออาศัยความรู้ความเข้าใจและประสบการณ์ของ NGO และอาสาสมัครที่หยั่งรากลึกอยู่ในวัฒนธรรมท้องถิ่นนั้นๆ

การสร้างความสนใจเรื่องโอกาสที่จะเกิดการค้ามนุษย์และการแสวงหาประโยชน์ทางเพศเป็นอีกหนึ่งหน้าที่สำคัญของเราเช่นกัน ด้วยความร่วมมือจากพันธมิตรเราจึงสามารถให้คำปรึกษาแก่เด็กๆ ที่ได้รับความบอบช้ำทางจิตใจจากเหตุการณ์ความขัดแย้งหรือตกเป็นเหยื่อการใช้ความรุนแรง จัดตั้งศูนย์เพื่อการเยียวยาจิตใจ และให้คำปรึกษาโดยมีการคำนึงถึงเด็กทุพพลภาพด้วย

นี่ไม่ใช่เรื่องไกลตัวในแดนที่ห่างไกล

หน่วยงานธุรกิจหลายแห่งให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมหรือส่งมอบข้าวของเครื่องใช้ เช่น เสื้อผ้าหรือเครื่องเรือนให้กับผู้ลี้ภัย ทางยูนิโคล่เองก็เร่งส่งมอบเสื้อผ้าที่ให้ความอบอุ่นแก่ผู้ลี้ภัยเพื่อบรรเทาความหนาวเย็นตั้งแต่ช่วงเดือนต้นๆ ของวิกฤติยูเครน นอกจากจะให้ความช่วยเหลือเป็นมูลค่ากว่า 1.1 พันล้านเยนแล้ว ยูนิโคล่ยังเปิดช่องทางให้ลูกค้าร่วมส่งความช่วยเหลือผ่านเรา เราจึงสามารถส่งมอบสิ่งของบรรเทาทุกข์ได้อย่างต่อเนื่อง เนื่องจากสิ่งที่ผู้ลี้ภัยต้องการสามารถเปลี่ยนแปลงตามสถานการณ์ได้อยู่ตลอด การรับบริจาคจึงช่วยให้ระบบการบรรเทาทุกข์มีความยืดหยุ่นอยู่เสมอ

วิกฤตการณ์ในยูเครนทำให้ผู้คนหันมาใส่ใจเรื่องผู้พลัดถิ่นมากขึ้นอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน เราหวังว่าเหตุการณ์ครั้งนี้จะเป็นแรงกระตุ้นให้ผู้คนเห็นใจช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ให้กับผู้ลี้ภัยในทุกมุมโลก ไม่เพียงแต่ในยูเครนเท่านั้น ปัญหาผู้ลี้ภัยไม่ใช่เรื่องไกลตัวในแดนที่ห่างไกล พวกเราต้องร่วมกันหาทางช่วยเหลือผู้ที่ถูกสถานการณ์บังคับให้ออกจากถิ่นฐาน